Deze naakte jonge man die mijmerend in het water kijkt, werd geschilderd door Joseph Denis Odevaere. Het is Narcissus, een mythologische figuur met een ongelukkig levensverhaal dat voor talrijke schrijvers, schilders en beeldhouwers een inspiratiebron was. Er bestaan verschillende versies van Narcissus’ mythe. De bekendste vertelling is ongetwijfeld die uit de ‘Metamorfosen’ van de Romeinse... Lees verder →

Tegenover een zwarte achtergrond zit een jonge man. Zijn afwezige blik, wilde haardos, verwaarloosde baard en op elkaar geklemde lippen doen hem ouder lijken. Zijn donker haar en zwarte jas zijn in overeenstemming met het decor. De witte kraag trekt onze aandacht. Onwillekeurig slaan we de ogen neer. Beschaamd om hem rechtstreeks aan te kijken.... Lees verder →

Ongetwijfeld zal Rubens in een riant decor hebben gewoond, dat paste bij de architectuur van het huis en dat zijn stand en goede smaak weerspiegelde. We mogen ervan uitgaan dat in de kamers fraai meubilair stond opgesteld, rijkelijk gedecoreerd met majolica, Chinees porselein, zilverwerk en andere kostbare voorwerpen die veel weelderig ingerichte huizen typeerden. Stoelen,... Lees verder →

De Antwerpse kunstenaar Paul Joostens (1889-1960) waarschuwde in zijn testament tot driemaal toe voor de tekeningenreeks Les Mollusques (1925). Hij vreesde dat ze scherp zouden worden veroordeeld wegens te aanstootgevend en vulgair pornografisch. Vandaag hoort de reeks bij zijn meest geciteerde werken. Ze vormen het hoogtepunt van zijn sado-dadaïstische productie waarin seksuele mechaniek en machinatie... Lees verder →

M Leuven bewaart een fraaie collectie historisch zilverwerk vanaf de vroege vijftiende eeuw, die grotendeels bestaat uit schitterend kerkzilver uit Leuvense kerken en kloosters. Het jongste werk in deze deelcollectie dateert uit het interbellum en is een bijzonder voorbeeld van Belgisch art-decodesign van wereldklasse. Dit kelkensemble uit 1931 behoorde toe aan Mgr. Jean Jadot (1909–2009)... Lees verder →

Een monumentaal altaarstuk van Quinten Massys (1465/1466-1530) in ruil voor een nieuw dak. Dat is het verhaal achter de aankoop van dit schilderij door de Antwerpse verzamelaar Fritz Mayer van den Bergh (1858-1901). De pastorie van de Heilige Maagdkerk in Bergen op Zoom (Nederland) heeft op het einde van de negentiende eeuw een nieuw dak... Lees verder →

Parabel van de verloren zoonIn dit werk schilderde Peter Paul Rubens de Bijbelse parabel van de verloren zoon uit het Nieuwe Testament. Het verhaal gaat als volgt. De jongste van twee zonen eist zijn erfdeel op nog voor zijn vaders dood. Hij reist naar een ver land waar hij al zijn geld verkwist. Als er... Lees verder →

Het kleine paneeltje met het Laatste Avondmaal van Pieter Pourbus, gedateerd 1548, staat vol dynamische figuren. Toch valt een personage in het bijzonder op: de mysterieuze figuur die uiterst rechts het schilderij betreedt. Wie is deze figuur en waarom koos Pourbus ervoor hem af te beelden? Pieter Pourbus, Het Laatste Avondmaal, 1548, Collectie Musea Brugge,... Lees verder →

Wie is die man met zijn sluik oranje haar, zijn getrimde baard, zijn grauw gelaat en zijn droevige ogen? Zijn langwerpig hoofd vindt nergens steun; geen nek, geen schouders en ook geen lichaam. Het lijkt wel in de lucht te zweven. Gelukkig zit het stevig verankerd in zijn versierde lijst. De vorm van het gelaat... Lees verder →

Het de Ganay-manuscript – vernoemd naar de Franse markies die het ooit bezat – is een van de vier gekende kopieën van Rubens' handgeschreven exemplaar van zijn theoretisch notitieboek. Daarin noteerde en illustreerde Rubens (1577-1640) zijn ideeën over uiteenlopende onderwerpen als optica, symmetrie, proportieleer, anatomie, architectuur en menselijke passies. Het boek maakt duidelijk dat Rubens,... Lees verder →

Sinds de late jaren zestig werkt Lili Dujourie aan een oeuvre waarin ze schippert tussen de schilder- en beeldhouwkunst. De kunstenares laat zich inspireren door de kunstgeschiedenis. Haar blik wordt gestuurd door een vouw die ze ontdekt in een gewaad zoals alleen Rubens het kan schilderen. Haar handen volgen intuïtief de plooien die Van Eyck... Lees verder →

Het leven van hertog Hendrik I van Brabant (1165-1235) lijkt zo uit Game of Thrones te komen. En zijn omzwervingen na zijn dood zijn al even avontuurlijk. Praalgraf van Hendrik I van Brabant, Collectie M Leuven, CC0, Bron: www.artinflanders.be, fotograaf Dominique Provost Op zijn zevende krijgt Hendrik al zijn eerste bestuurlijke taken toegewezen. Hij trouwt op... Lees verder →

Jong, gewaardeerd en met ambitie. Zo is de verzamelaar Fritz Mayer van den Bergh (1858-1901) door Jozef Janssens (1858-1930) geportretteerd. Maar niets is minder waar, want dit portret is na zijn plotse dood in 1901 geschilderd. Janssens, een vriend van Fritz, schildert het postuum en maakt het op basis van een tekening op zijn sterfbed.... Lees verder →

Jan van Eyck was een revolutionaire vernieuwer. De retrospectieve in Gent bewijst het, de media beschreven het dit voorjaar in het lang en het breed. Ook het KMSKA bezit twee prachtvoorbeelden vol nieuwigheden, Madonna bij de fontein die eerder aan bod kwam in deze reeks en Heilige Barbara van Nicomedië. Hier concentreren we ons op... Lees verder →

Een Brugs wandtapijt met een bijbels tafereel uit het Oude Testament sprokkelt ornamenten en figuren uit Rubens' directe omgeving. Het wandtapijt De minzaamheid van Rebecca verbeeldt een tafereel dat staat beschreven in het Oude Testament, meer bepaald in het boek Genesis (Gen. 24:11-20). In dat verhaal stuurt Abraham een knecht naar zijn familie in Nahor,... Lees verder →

Van een jongleur verwacht men dat hij lenig is, beweeglijk en buigzaam. Maar opgebouwd uit rechthoeken, vierkanten en cilinders is hij soepel noch snel. Kleurrijk? Dat is hij wel. Alleen de bal is rond. Ook al is er vooraan maar één te zien. De twee andere zitten achteraan, rustend op zijn gebochelde rug. De figuur... Lees verder →

In 1608 keerde Rubens terug naar Antwerpen. Het jaar daarop werd hij benoemd tot hofschilder van de aartshertogen Albrecht en Isabella. Zij werden belangrijke afnemers en promotors van zijn werk. Behalve voor het Brusselse hof werkte Rubens ook voor het Spaanse, Franse en Engelse koningshuis en sporadisch ook voor enkele kleinere hoven in Duitsland en... Lees verder →

Sinds 23 juni is Madonna bij de fontein van Jan van Eyck te zien in de expo Madonna ontmoet Dulle Griet in Museum Mayer Van den Bergh. Een piepklein meesterwerk van formaat. Madonna bij de fontein van Jan van Eyck, Collectie KMSKA, Foto Ans Brys Niets is goed genoeg voor Jan van Eyck. Of hij... Lees verder →

James Ensor is een meester in het schilderen met licht en het samenbrengen van parelmoeren kleuren die landschappen van zijn hand doen exploderen in kleurenpracht. Een sterk voorbeeld is Gezicht op Mariakerke, een olieverfschilderij op doek van 1901 waarin Ensor onze blik vasthoudt in de blauwe met roze en wit getinte luchtspiegelingen. De kunstenaar schilderde... Lees verder →

Floris Jespers (Borgerhout, 1889 – 1965, Antwerpen) was een sleutelfiguur binnen de Antwerpse modernistische avant-garde en is tot op vandaag een van de bekendste namen uit de Belgische kunstgeschiedenis van de vorige eeuw. Hij was voornamelijk schilder, maar ook beeldhouwer, muzikant, én graficus. Die veelzijdigheid spreekt uit de vele kunstwerken van zijn hand die zich... Lees verder →

Een aandoenlijk tafereel: Jezus’ favoriete apostel Johannes laat zijn hoofd rusten op Christus’ borst. Hij legt zijn rechterhand in die van zijn meester. En Jezus legt zijn arm om Johannes’ schouder. Ze zitten samen op een bankje en lijken als het ware één te zijn geworden. Zelfs hun kleren zijn in elkaar verweven. Deze verstilde,... Lees verder →

Al sinds de veertiende eeuw werden in Europa dissecties uitgevoerd op lijken, ondanks sterke tegenkanting van de katholieke kerk. Pas in 1675 was een eerste lijkschouwing 'live' mee te maken in Brugge. Dat was zo'n evenement dat er een schilderij van werd gemaakt. Op den thienden meije 1675 wiert geresolveert op de caemer der chirurgie... Lees verder →

Het Dubbelportret van Gustave en Norine Van Hecke behoort tot een van de grootste werken die Léon Spilliaert ooit heeft gemaakt. We zien twee opvallende persoonlijkheden in kletterende kleuren samengebracht op een goedkoop kartonnen reclamebord. Hij gebruikte hiervoor gouache, waterverf en inkt. Spilliaert was niet de enige die dit opmerkelijke koppel portretteerde. In 1923 maakte... Lees verder →

In 1610, twee jaar na zijn terugkeer uit Italië, kochten Peter Paul Rubens (1577-1640) en zijn vrouw Isabella Brant (1591-1626) een huis met een groot stuk grond in het aantrekkelijkste deel van Antwerpen. Het eigendom lag vlak bij de Meir, toen de meest begeerde straat van de stad. Rubens betaalde er het relatief lage bedrag... Lees verder →

In een weids landschap ligt een naakte vrouw mooi te wezen. Ze slaapt, ze droomt, ze is gelukkig. In haar slaap is het rode kleed langzaam van haar lichaam gegleden. Ze is zich niet bewust van haar naaktheid. Ook niet van de twee gure figuren die haar wellustig bejegenen: een sater en een adelaar. De... Lees verder →

Vier tijdperken volgen elkaar in deze prentreeks van de hand van Hans II Collaert op. In de Gouden Tijd leven mensen in volmaakte harmonie met de natuur en met elkaar samen. Koppeltjes struinen door het bos, vlijen zich tussen de bomen en de dieren neer en geven zich onbezorgd over aan liefkozingen. Overal ligt heerlijk... Lees verder →

Dit prachtige portret van Margareta Riccen is van de hand van Jan Mijtens (Den Haag, ca. 1614 – 1670), een van de belangrijkste en meest productieve Haagse portrettisten uit zijn tijd. Mijtens stamt uit een Haagse schilderfamilie en leerde het vak van zijn vader Isaac. Jan Mijtens, Portret van Margareta Riccen, 1658, Collectie Museum Mayer... Lees verder →

Raadselachtige Parijse sfinks Een dromerige, jonge vrouw, verzonken in haar eigen gedachten. Ze ondersteunt haar hoofd lichtjes met haar hand en staart voor zich uit, recht naar ons. De merkwaardige, koele lichtval roept een ongemakkelijke sfeer op. De achtergrond is bruin en neutraal, de ruimte kaal. Geen enkel voorwerp of attribuut. Wat een raadselachtige vrouw... Lees verder →

Vanwege de coronamaatregelen is ook Dubai Expo, de 35ste wereldtentoonstelling, uitgesteld naar 2021. Een verstandig besluit, want het evenement had ongetwijfeld een grote menigte bijeengebracht. Voor de allereerste wereldtentoonstelling, die tussen mei en oktober 1851 werd georganiseerd in Londen, trokken maar liefst zes miljoen bezoekers uit alle hoeken van de wereld naar Hyde Park. Deze... Lees verder →

Wie is dit in het zwart geklede meisje met haar mysterieuze blik? Naar wie kijkt ze en wat gaat er in haar om? Samen met haar oudere zus Camille was Marguerite van Mons een van de geliefde achternichtjes van Emile Verhaeren. Zijn tante Elisabeth was haar grootmoeder. Er bestaat zelfs een foto waarbij ze bij... Lees verder →

De schilder van dit tafereel heette Juan de Flandes. 'Jan uit Vlaanderen' werd in Castilië hofschilder van koningin Isabella. Tussen 1496 en 1499 schilderde hij een retabel voor het kartuizerklooster Miraflores in Burgos: het Mirafloresretabel. Het altaarstuk beeldde episodes af uit het leven van Johannes de Doper, patroonheilige van de vader van koningin Isabella. Na... Lees verder →

Opstand van de engelen: oorlog in de hemel Dit duizelingwekkende schilderij van Frans Floris voert je mee in de Bijbelse strijd tussen goed en kwaad. Wat een kluwen van armen, benen, vleugels en staarten. Bovenaan vechten de engelen van God. Aartsengel Michaël is hun aanvoerder. Samen jagen ze de ontrouwe engelen en demonen de hemel... Lees verder →

Mu.ZEE plant een nieuw onderzoek en tentoonstelling gewijd aan het leven en werk van Anna Boch, uit het roemrijke geslacht Boch. Ze maakte en verzamelde moderne kunst uit passie. Vaak in het gezelschap van haar broer, Eugène, kon ze reizen en leren om het landschap door een lichtgevoelige bril te zien. De schilderlessen en plein... Lees verder →

De huidige COVID-19-pandemie zal voor de meesten onder ons de grootste globale gezondheidscrisis zijn die we ooit zullen kennen, en ook met de meeste impact op ons dagelijkse leven. Althans laat ons dat hopen. Dezer dagen flakkeren echter ook de herinneringen op aan recente epidemieën zoals het zikavirus, ebola, SARS en MERS maar ook aan... Lees verder →

Het Brugse schilderij, naar Rogier van der Weyden, toont de heilige Lucas die op een knie neerknielt voor Maria en Jezus. Hij tekent haar portret met een zilverstift op een vel papier dat bevestigd is op een houten plankje. Maria zit nederig op de vloer voor een troon, waarboven een baldakijn van goudbrokaat hangt. De... Lees verder →

In het atelier van de schilder staan twee mensen aan het grote raam. De gordijnen zijn wijd opengetrokken. Een man en een vrouw poseren in tegenlicht. De vrouw kijkt ons indringend aan. Ook al zijn haar ogen verborgen in de schaduw van haar gelaat. Frontaal leunt ze tegen de vensterbank en steunt ze op haar... Lees verder →

Het Breviarium Mayer van den Bergh is een gebedenboek, waar verzamelaar Fritz Mayer van den Bergh  (1848-1901) veel voor betaalde. Het is zijn duurste aankoop ooit en kostte 1420 Britse ponden, of 35 500 frank. Het complete verluchte handschrift in de stijl van de Vlaamse primitieven werd aangeboden bij Christie’s in Londen in 1898. Fritz... Lees verder →

Alledaags geluk in De strijkster De strijkster is een van de bekendste kunstwerken van Rik Wouters. Nel, de vrouw van de kunstenaar, kijkt zorgeloos op van het strijkwerk. Ze is de blikvanger van het schilderij. Naast haar zie je de mand met strijkgoed, een koperen lamp, een vaas met bloemen en een glazen stolp op de... Lees verder →

Léon Spilliaert is eenentwintig wanneer hij aan de slag gaat bij de Brusselse uitgever Edmond Deman. Zijn taak is verkoop en public relations. Edmond Deman is een bevlogen uitgever voor Franse en Belgische symbolistische dichters. Hij neemt graag jonge, veelbelovende kunstenaars onder zijn vleugels en lanceert ze in de kunstwereld. Hier komt Spilliaert in contact... Lees verder →

Na afloop van de Tweede Wereldoorlog drukte de kunstenaarsgroep La Jeune Peinture Belge een stempel op de Belgische beeldende kunsten en was gedurende korte tijd een krachtige motor voor verandering. Ze werd opgericht in 1945 door de Brusselse galerist Robert Delevoy en kunstminnend advocaat René Lust. James Ensor trad op als erevoorzitter. Delevoy speelde sinds... Lees verder →