Een zicht op Brugge. Maar ook een modern schilderij, dat met zijn expressionistische vervormingen, kubistische fragmentatie en futuristische beweging volledig beantwoordt aan de canon van de toenmalige avant-garde. De compositie is hoofdzakelijk opgebouwd uit diagonalen en driehoeken, wat dit stadsgezicht een dynamisch karakter geeft. Het kleurengamma steunt op contrasterende variaties van koude en warme schakeringen:... Lees verder →
Hubert Wolfs in de collectie van Mu.ZEE
Hubert Wolfs werd geboren in 1899. Hij woonde en werkte in Mechelen als schoenmaker en hij was ook goed in het herstellen van diverse uurwerken. Hubert Wolfs was een autodidact in de schilderkunst. Het was Prosper De Troyer, die eveneens in Mechelen woonde, die Wolfs introduceerde in de abstracte kunst. Net als De Troyer doorliep... Lees verder →
Olfert Dapper, Aanbidding van een Boeddhabeeld in een Chinese tempel, 1670, Collectie M Leuven
Dit najaar stelt M Leuven haar Prentenkabinet open en toont het museum een selectie prenten aan het publiek. Een tentoonstelling met enkel werk op papier is vrij uitzonderlijk: de fragiliteit van het papier maakt dat een prent of tekening zich het best voelt in een donker depot waar een constante temperatuur en luchtvochtigheid heerst. Dat... Lees verder →
Kerstwiegje, Brabant, tweede helft vijftiende eeuw, Collectie Museum Mayer van den Bergh
Fritz Mayer van den Bergh (1858-1901) verwierf dit object als onderdeel van de collectie Micheli uit Parijs. Hij deed onderzoek en ontdekte dat het een kerstwiegje was. Voornamelijk in de Lage Landen gebruikten nonnen ze in de kerstperiode om te bidden en te mediteren. De zusters stelden het wiegje op in het koor van hun... Lees verder →
Alexandre Cabanel, Cleopatra, 1887, Collectie KMSKA
Cleopatra verpoost in een weelderig Egyptisch decor. Een dienares wuift haar koelte toe, aan haar voeten houdt een luipaard lui de wacht. Totaal verveeld kijkt de koningin van Egypte toe hoe haar dienaren gif uittesten op ter dood veroordeelde gevangenen. Of zijn het haar voormalige minnaars? Een man is overleden, de andere zit nog in... Lees verder →
François-Joseph Kinsoen, Portret van Marie-Joséphine-Emilie Lafont-Porcher, circa 1827/1828, Collectie Musea Brugge
Het bevallige portret van zangeres Marie-Joséphine-Emilie Lafont-Porcher is een van de allereerste schilderijen die werd aangekocht door de Vrienden der Musea. Het doek, dat links onderaan in de bruine rotspartij met ‘KINSON’ is gesigneerd, werd al in 1907 verworven door de Brugse vriendenvereniging. Het schilderij kwam uit de verzameling van een zekere gravin de Conchy.... Lees verder →
Frans Hals, Portret van een vrouw, 1640, Collectie MSK Gent
Vanuit een geschilderde ovalen lijst kijkt een dame ons rechtstreeks aan. Haar lichaam zachtjes naar links gedraaid, het gelaat zo goed als frontaal, de over elkaar gelegde handen rustend op de ronde rand. De neutrale achtergrond vertoont geen details. De figuur draagt geen attributen. De enige informatie waarover we beschikken bevindt zich in het opschrift:... Lees verder →
Jacob Claesz. van Utrecht (toegeschreven aan), Portret van Bartholomeus Rubens en Barbara Arents, 1530, Collectie Rubenshuis
Bartholomeus Rubens en Barbara Arents waren de grootouders van Peter Paul Rubens aan vaderszijde. Hij was een apotheker. Zij was een telg uit een adellijke familie. Hun enige zoon was Jan Rubens, Peter Pauls vader. Deze twee portretjes werden gemaakt in 1530, kort na hun huwelijk. De beide personen kunnen geïdentificeerd worden op basis van... Lees verder →
Dodi Espinosa, El dia del burro, 2018, Collectie Mu.ZEE
El dia del burro (2018) van Dodi Espinosa biedt meteen veel aanknopingspunten en symbolen, maar bij een eerste blik valt vooral de kitscherige esthetiek op. De kunstenaar gaat bewust niet mee in wat westerse kunstliefhebbers als smaakvol beschouwen, waarmee hij een veelzeggend statement maakt. Hij weigert resoluut te beantwoorden aan wat van hem als kunstenaar... Lees verder →
Marina Pinsky, Meat Stand I (1793-1796), 2017, Collectie Vlaamse Gemeenschap bij M Leuven
In 2019 verwierf de Vlaamse Gemeenschap het kunstwerk Meat Stand I (1793-1796) van Marina Pinsky (°1986, Moskou), dat sinds kort in langdurige bruikleen is bij M Leuven. Deze sculpturale installatie maakte Pinsky ter gelegenheid van haar eerste Nederlandse solotentoonstelling Strata Of The Slow Buried Trench (2017) bij Vleeshal, centrum voor internationale hedendaagse kunst in Middelburg.... Lees verder →
Pieter Aertsen, Boerengezelschap bij de haard, 1556, Collectie Museum Mayer van den Bergh
Via zijn agent graaf G. de Guizard, koopt Fritz Mayer van den Bergh in december 1899 het paneel Boerengezelschap bij de haard uit de Parijse collectie van graaf Duchâtel voor 10.000 fr. Uit de correspondentie blijkt de interesse van zowel het Louvre als het Amsterdamse Rijksmuseum voor het werk. Fritz Mayer van den Bergh haalde... Lees verder →
James Ensor, De oestereetster, 1882, Collectie KMSKA
Een jonge vrouw eet oesters en geniet van edele wijnen. De tafel is gedekt voor twee, de stoel tegenover haar is leeg. Een achteloos achtergelaten servet ligt naast een knalgele citroen. De afwezige tafelgenoot liet zich de wijn alvast goed smaken. Wie was hij of zij? Misschien wel Ensor zelf, die nu achter de schildersezel... Lees verder →
Jean de Bethune, Reliekschrijn Onze-Lieve-Vrouw ter Potterie, 1892, Musea Brugge
In het koor van de kerk van Onze-Lieve-Vrouw ter Potterie staat een bijzonder mooi reliekschrijn. Het werd ontworpen door Jean de Bethune, een van de bezielers van de neogotiek. Jean de Bethune, Reliekschrijn Onze-Lieve-Vrouw ter Potterie, 1892, Musea Brugge, CC0 Tot voor enkele jaren stond een neogotisch reliekschrijn in een nis onder de glasramen in... Lees verder →
Auguste Rodin, Kop van Pierre de Wissant, gips (1908), brons (1910), Collectie MSK Gent
Broederlijk staan ze hier naast mekaar, het gipsen model van Pierre de Wissant en zijn bronzen dubbelganger. Alhoewel deze twee beelden niet als ensemble geconcipieerd werden, worden ze in het museum meestal samen opgesteld. Zo werden ze in de herinnering van vele bezoekers een beeldenpaar, even onafscheidelijk als licht en donker of als dag en... Lees verder →
Theodoor I Rogiers, Kan en schaal, 1635-1636, Collectie Rubenshuis
Mogelijk behoorde dit schitterende zilveren pronkstel ooit toe aan Rubens. De zilveren waterkan en schaal van de hand van Theodoor I Rogiers (1602-ca. 1654) vormen samen een zogeheten ‘lampetstel’. Pronkstuk In het dagelijks leven diende een waterkan met schaal om tijdens banketten de handen te wassen. Dit exemplaar was echter niet als gebruiksvoorwerp bedoeld. Daarvoor... Lees verder →
James Ensor, Mijn portret in 1960, 1888, Collectie Mu.ZEE
In Mijn portret in 1960 etste James Ensor een liggend skelet met een spin op de voorgrond. We krijgen een zelfportret van Ensor op honderdjarige leeftijd. James Ensor, Mijn portret in 1960, 1888, ets op papier, 6,4 x 11,4 cm, collectie Mu.ZEE (verworven door Stad Oostende), CC0, fotograaf Daniël De Kievith Maskers, skeletten en doodshoofden:... Lees verder →
Piëta, ca. 1365, collectie M Leuven
De voorstelling van de Piëta of Nood Gods toont het moment dat Maria haar dode zoon in de armen neemt, net nadat hij van het kruis is genomen. In de beeldhouwkunst verschijnt dit thema vanaf de veertiende eeuw, eerst in de Duitse gebieden. In die periode won de Mariadevotie aan belang. Als moeder van de... Lees verder →
Pieter Casenbroot (genaamd Meester van de Ursulalegende), Portret van een dame met anjer, ca. 1500, Collectie Museum Mayer van den Bergh
Fritz Mayer van den Bergh (1858-1901) had een bijzondere belangstelling voor portretten. Maar hij kon slechts één portret uit de vijftiende eeuw aankopen. Die kwamen zelden op de markt. Vrouwenportretten uit deze periode waren nog zeldzamer. Graaf de Guizard, een van Fritz zijn bemiddelaren, wist dit schilderij in 1900 in Parijs voor 1200 fr. uit... Lees verder →
Het familieportret in de collectie van het KMSKA: vijf keer het ideale gezin
Ouder zijn, het is een van de moeilijkste taken. Dat geldt nu, en dat gold zeker ook in de zeventiende eeuw. Een nieuw genre verschijnt dan ten tonele in de Noordelijke Nederlanden: het familieportret. Niet toevallig gebeurt dat net dan. Waarom? En hoe gingen zij vroeger om met hun kinderen? Gloednieuw genre Cornelis Van der... Lees verder →
Louis Haghe, De schouw van het Brugse Vrije, 1840, Collectie Prentenkabinet Musea Brugge
Het schilderachtige Brugge is een dankbaar decor voor vele internationale film- en tv-producties zoals The Nun's Story (1959), l' Oeuvre au noir (1988), de BBC-series Vanity Fair (1998) en The White Queen (2007), de zwarte komedie-thriller In Bruges (2013) en Bollywoodfilm Peekay (2014). Maar ook als bescheiden figurant verschijnt Brugge af en toe op het... Lees verder →
Joost Cornelisz. Droochsloot, Uitdeling aan de armen, 1654, Collectie MSK Gent
In de armenkamer wachten de behoeftigen geduldig hun beurt af. Overwegend vrouwen die eenvoudig maar netjes gekleed zijn. Deze volkse types tonen graag dat ze het fatsoenlijke leven leiden dat van hen verwacht wordt. Wie van het rechte pad afweek riskeerde zijn uitkering te verliezen. Opvallend is het hondje links op de voorgrond. Een detail... Lees verder →
Peter Paul Rubens, Adam en Eva, 1598-1600, Collectie Rubenshuis
Over Rubens’ productie tussen 1598, het jaar dat hij zelfstandig schilder werd, en zijn vertrek naar Italië in 1600 is heel weinig bekend. Dit paneel met de zondeval van het eerste mensenpaar Adam en Eva is een van de zeldzame bewaard gebleven schilderijen uit die periode. Peter Paul Rubens, Adam en Eva, 1598-1600, Collectie Rubenshuis,... Lees verder →
De Ontploffing van de Zandpoort: een explosief verhaal
Van nachtelijk gedonder naar een catastrofale ramp In de nacht van 7 augustus 1546 woedde laat op de avond een hevig onweer boven Mechelen. Donder en bliksem raasden over de stad. En dan plots, tussen 10 en 11 uur ‘s avonds sloeg een bliksemschicht in op de oude Zandpoort … De ontploffing van de Zandpoort... Lees verder →
Kasper Bosmans in de collectie van Mu.ZEE
Het werk van Kasper Bosmans bouwt steevast verder op kunsthistorische motieven, heraldiek, folkloristische anekdotes, legenden, rituelen en tradities. Agrarische praktijken en eeuwenoude verhalen vormen aanleidingen voor onderzoek dat de kunstenaar verricht alvorens een kunstwerk te creëren. Zijn onderzoek mondt zeer dikwijls uit in een poëtische vertaling. De collectie van Mu.ZEE beschikt over vijf werken van... Lees verder →
Jan Wierix, Het atelier van Apelles, 1600, Collectie Museum Mayer van den Bergh
Deze bijzonder verfijnde tekening toont de voorstelling van de legendarische antieke schilder Apelles, die bezig is Campaspe, de minnares van Alexander de Grote naakt te portretteren. Apelles wordt verliefd op Campaspe, wat zijn vorstelijke opdrachtgever Alexander de Grote tot een grootmoedige geste brengt. Hij schenkt zijn minnares aan de kunstenaar. Zelf had Alexander genoeg aan... Lees verder →
Jacob Jordaens, Zoals de ouden zongen, piepen de jongen, 1638, Collectie KMSKA
Jordaens familieconcert Dit fraaie schilderij Zoals de ouden zongen, piepen de jongen toont Jordaens op zijn best. In het midden zit een stralende moeder omgeven door zingende en musicerende familieleden. Met zijn liedboek in de hand geeft grootvader de maat aan. Rechts zet grootmoeder haar bril op om de tekst van het lied te lezen.... Lees verder →
Edouard Wallays, Gezicht op Gruuthuse, eind 19de eeuw, Collectie Musea Brugge
In 1927 schenkt kunstschilder Louis Reckelbus (1864-1958) een tekening aan het Oudheidkundig Genootschap van Brugge. Het gaat om een voorstelling van de hoofdgevel van het Gruuthusepaleis, uitgevoerd in potlood en waterverf. Op de achterzijde staat genoteerd: ‘Croquis probablement par Wallaeys’ (sic). Edouard Auguste Wallays, Gezicht op Gruuthuse, potlood en waterverf op papier, Prentenkabinet Musea Brugge,... Lees verder →
Jheronimus Bosch, De heilige Hiëronymus in gebed, ca. 1490-1495, Collectie MSK Gent
Een landschap wordt door een diagonale lijn in twee stukken gesneden. Het onderste gedeelte is donker en wordt beheerst door vreemde, scherpe en stekelige vormen. Het maakt een vijandige indruk. Hier ligt de heilige Hiëronymus met gevouwen handen en gesloten ogen te bidden op de grond. Hij wordt begeleid door zijn trouwe compagnon de leeuw... Lees verder →
Georg Petel, Adam en Eva, 1628, Collectie Rubenshuis
Rubens (1577-1640) was niet alleen een gepassioneerd verzamelaar van antieke beeldhouwkunst, hij hield zich ook bezig met eigentijdse sculptuur. Zijn eigen collectie moet vooral hebben bestaan uit kleine zogeheten ‘kabinetstukken’ die door zijn favoriete beeldhouwers uit ivoor waren gesneden naar ontwerpen van hemzelf. Door de aard van het materiaal vervaardigden ivoorsnijders altijd kleine beeldhouwwerken. Een... Lees verder →
Cornelis de Vos, Portretten van de familie Vekemans-Van Ghinderdeuren, ca. 1625, Museum Mayer van den Bergh
Op deze schilderijenreeks is de familie Vekemans afgebeeld. In 1624 geeft de gefortuneerde Antwerpenaar Joris Vekemans, een zakenman in zijdestoffen, Cornelis de Vos (1584-1651) de opdracht om portretten te maken van zichzelf, zijn vrouw Maria en hun zes kinderen. In plaats van een groot familieportret koos de opdrachtgever voor een reeks van (minstens zes) aparte... Lees verder →
Pieter Jozef Verhaghen & Joseph Wilmotte jr., legende en schrijn van Fiere Margriet, 1760/1902, M Leuven (Sint-Pieterskerk)
Omstreeks 1225 wordt een achttienjarig meisje net buiten Leuven gruwelijk vermoord. 800 jaar later kent nog iedere Leuvenaar het verhaal van de volksheilige Margaretha van Leuven, bijgenaamd Fiere Margriet. In de Leuvense Sint-Pieterskerk worden nog ieder jaar tijdens Leuvens Kermis, de eerste maandag van september, haar relieken aan het publiek getoond. Bidkapel van Fiere Margriet... Lees verder →
Oscar Jespers en Constant Permeke of de vriendschap tussen twee kunstenaars
Wie de familienaam Jespers hoort, spreekt meestal in één adem over Floris en Oscar Jespers of de schilder en de beeldhouwer. Het duo Oscar Jespers en Constant Permeke is minder bekend. Toch ontstond tussen deze twee kunstenaars een innige vriendschapsband. Een jaar na Constant Permeke zag Oscar Jespers in 1887 het levenslicht in Antwerpen. Hij... Lees verder →
René Magritte, Zestien september, 1956, Collectie KMSKA
Schemering. De nacht kondigt zich aan. De wereld tekent zich af als duistere silhouetten tegen de hemel. Een mysterieus moment. Magritte vat dit gevoel helemaal. Opvallend: de maansikkel staat voor de boomkruin en niet aan de hemel. Het tafereel is hierdoor tegelijk alledaags én onmogelijk. Net daarom is Zestien september zo verwonderlijk. Maan en boom... Lees verder →
Joseph Denis Odevaere, Narcissus, 1820, Collectie Musea Brugge
Deze naakte jonge man die mijmerend in het water kijkt, werd geschilderd door Joseph Denis Odevaere. Het is Narcissus, een mythologische figuur met een ongelukkig levensverhaal dat voor talrijke schrijvers, schilders en beeldhouwers een inspiratiebron was. Er bestaan verschillende versies van Narcissus’ mythe. De bekendste vertelling is ongetwijfeld die uit de ‘Metamorfosen’ van de Romeinse... Lees verder →
Théodore Géricault, Portret van een kleptomaan, ca. 1820-1824, Collectie MSK Gent
Tegenover een zwarte achtergrond zit een jonge man. Zijn afwezige blik, wilde haardos, verwaarloosde baard en op elkaar geklemde lippen doen hem ouder lijken. Zijn donker haar en zwarte jas zijn in overeenstemming met het decor. De witte kraag trekt onze aandacht. Onwillekeurig slaan we de ogen neer. Beschaamd om hem rechtstreeks aan te kijken.... Lees verder →
Onbekend meubelmaker & Victor II Wolfvoet, Kunstkast, ca. 1600–1650, Collectie Rubenshuis
Ongetwijfeld zal Rubens in een riant decor hebben gewoond, dat paste bij de architectuur van het huis en dat zijn stand en goede smaak weerspiegelde. We mogen ervan uitgaan dat in de kamers fraai meubilair stond opgesteld, rijkelijk gedecoreerd met majolica, Chinees porselein, zilverwerk en andere kostbare voorwerpen die veel weelderig ingerichte huizen typeerden. Stoelen,... Lees verder →
Paul Joostens, Les Mollusques, 1925, Collectie Mu.ZEE
De Antwerpse kunstenaar Paul Joostens (1889-1960) waarschuwde in zijn testament tot driemaal toe voor de tekeningenreeks Les Mollusques (1925). Hij vreesde dat ze scherp zouden worden veroordeeld wegens te aanstootgevend en vulgair pornografisch. Vandaag hoort de reeks bij zijn meest geciteerde werken. Ze vormen het hoogtepunt van zijn sado-dadaïstische productie waarin seksuele mechaniek en machinatie... Lees verder →
Dom Martin & Wolfers Frères, Kelkensemble van Mgr. Jean Jadot, 1931, Koning Boudewijnstichting, in langdurig bruikleen aan M Leuven
M Leuven bewaart een fraaie collectie historisch zilverwerk vanaf de vroege vijftiende eeuw, die grotendeels bestaat uit schitterend kerkzilver uit Leuvense kerken en kloosters. Het jongste werk in deze deelcollectie dateert uit het interbellum en is een bijzonder voorbeeld van Belgisch art-decodesign van wereldklasse. Dit kelkensemble uit 1931 behoorde toe aan Mgr. Jean Jadot (1909–2009)... Lees verder →
Quinten Massys, Calvarie met Stichterspaar, ca. 1500-1520, Collectie Museum Mayer van den Bergh
Een monumentaal altaarstuk van Quinten Massys (1465/1466-1530) in ruil voor een nieuw dak. Dat is het verhaal achter de aankoop van dit schilderij door de Antwerpse verzamelaar Fritz Mayer van den Bergh (1858-1901). De pastorie van de Heilige Maagdkerk in Bergen op Zoom (Nederland) heeft op het einde van de negentiende eeuw een nieuw dak... Lees verder →
Peter Paul Rubens, De verloren zoon, 1618, Collectie KMSKA
Parabel van de verloren zoonIn dit werk schilderde Peter Paul Rubens de Bijbelse parabel van de verloren zoon uit het Nieuwe Testament. Het verhaal gaat als volgt. De jongste van twee zonen eist zijn erfdeel op nog voor zijn vaders dood. Hij reist naar een ver land waar hij al zijn geld verkwist. Als er... Lees verder →