"Over de geestelijke inhoud laat ik iedereen vrij mijn persoonlijk mysticisme te interpreteren. De estheten, de toonaangevende kunstleiders zullen mij nogmaals de onzuivere beelding niet vergeven. Ik deed het zo en het kon niet anders.", Paul Joostens, bron: letterenhuis Antwerpen Paul Joostens trekt zich vanaf de jaren dertig meer en meer terug uit het openbare leven.... Lees verder →
Dit dubbelzijdige paneel uit de collectie van M Leuven laat zich op vele manieren lezen. Het draagt een rijkdom aan verhalen in zich over christelijke geloofshelden, sensuele mannenlichamen in de kunst en tragische oorlogsgruwel uit een veel recenter verleden. De identiteit van de schilder blijft vooralsnog een geheim, al is een Leuvense connectie niet veraf.... Lees verder →
De uit Friesland afkomstige schilder Lourens Alma Tadema (Dronrijp 1836 – Wiesbaden 1912) leert het vak in Antwerpen, waar hij studeert aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten. In het atelier van Henri Leys krijgt hij een voorliefde voor historische thema’s. In 1870 trekt Tadema naar Londen, waar zijn carrière een hoge vlucht neemt. Antwerpen... Lees verder →
Een banaal ogend schriftje verbergt achttien tekeningen met miraculeuze tussenkomsten van Onze-Lieve-Vrouw ter Potterie. Het is een bron van flink wat hoofdbrekers en kunsthistorische anomalieën. Het 13de-eeuwse mirakelbeeld van Onze-Lieve-Vrouw ter Potterie staat elk jaar op 15 augustus extra in de kijker. De Blindekensprocessie gedenkt dan een eeuwenoude 'verbintenisse' van de Bruggelingen om een grote kaars te... Lees verder →
Dit impressionistisch schilderij van een warme herfstdag aan de Mediterranée toont een betrokken hemel boven een rustige blauwe zee. Er zijn meer wolken in de lucht dan golven op het water. Op de steile afgebrokkelde kust groeien wintergroene bomen. De kliffen weerkaatsen het roze licht van de avondschemering. De klippenkust van Sanary is van de... Lees verder →
Het oeuvre van Dan Van Severen (1927-2009) blinkt uit in eenvoud. Gedurende meer dan veertig jaar streefde de kunstenaar naar een kunstvorm die de essentie trachtte te vatten van een abstract beeld. Zijn beeldtaal werd met de jaren soberder. Een kruis, een ruit, een vierkant of een cirkel in een sober kleurenpalet van zwart, grijs... Lees verder →
De kunstkamer van Cornelis van der Geest is een van de pronkstukken uit de collectie van het Antwerpse Rubenshuis. Het werk is een eerbetoon aan een Antwerpse verzamelaar en een belangrijke visuele bron uit de 17e eeuw. Na een restauratie van meer dan twee jaar is het schilderij opnieuw in het Rubenshuis te zien. Willem... Lees verder →
De naakte, bebloede, pas verrezen Christus die in tranen zijn wonden toont, was in de beeldende kunsten van de late middeleeuwen een vaak voorgesteld motief: ‘man van smarten’ wordt het genoemd. Kijken naar zo’n smartelijke voorstelling van Jezus verdiepte het geloof, nam men aan. Er zijn diverse varianten van de voorstelling, waaronder een met treurende... Lees verder →
Léon Frédéric studeert aan de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten van Brussel. Van realisme evolueert hij via het naturalisme naar een utopisch symbolisme. Critici omschreven hem als “een Vlaamse boer die zijn vak bij Van Eyck zou hebben geleerd en vervolgens Gustave Courbet zou hebben ontmoet”. Léon Frédéric is in zijn begindagen als kunstenaar effectief gefascineerd... Lees verder →
De veelzijdige kunstenaar Albrecht Dürer had met zijn verbluffende houtsneden en gravures een belangrijke invloed op de ontwikkeling van de grafische kunsten. Hij was een grote inspiratiebron voor verschillende Duitse kunstenaars die in de 16de eeuw prenten op klein formaat begonnen te maken, en die daarom vaak met de benaming ‘Kleinmeister’ worden aangeduid. Meestal wordt... Lees verder →
Een forsgebouwde man zit achterover geleund in een robuuste stoel. Zijn hoofd rust op zijn rechterhand. De duim ondersteunt zijn kin. Door de druk van de pink worden de besnorde lippen omhoog geduwd. Zijn kleine ronde ogen zijn half dichtgeknepen. Op zoek naar steun omklemt de linkerhand de rechterleuning. Door zijn kalende schedel en subtiel... Lees verder →
Vue sur la plage et les baigneuses (ca. 1935) is een topwerk uit de collectie van Mu.ZEE. We zien vijf naakte vrouwen op het strand – of althans binnen de setting van een strand geplaatst. De horizon toont een verwarrende overgang van zee naar lucht, met sterk uitgewerkte wolkenpartijen, een picturaal kenmerk dat Jean Brusselmans... Lees verder →
Behalve het werk van zijn medewerkers had Rubens ook de gewoonte om voor zijn plezier tekeningen – en in mindere mate schilderijen – te bewerken van kunstenaars die níet tot zijn atelier behoorden. Daarbij ging het meestal om werk van oudere meesters uit zijn eigen verzameling. Met zulke ‘creatieve’ ingrepen – waarbij hij zijn eigen... Lees verder →
Deze eikenhouten retabelgroepen stellen elk twee Romeinse ruiters in profiel voor, staand op een ruw, licht hellend grondvlak. Het linkse paar bestaat uit een ruiter met helm, borstkuras, maliënkolder, dij- en kniebeschermers enerzijds en een omhoogkijkende ruiter met een lang, wat oosters geïnspireerd kleed anderzijds. Die laatste moet zeer waarschijnlijk geïdentificeerd worden als Longinus, de... Lees verder →
Dit ivoren beeldje toont een nagenoeg unieke combinatie, in een symmetrische compositie: de sereen ogende Christus zit – of moeten we zeggen: troont? – in het midden. Hij wordt door twee mannen bespot en gegeseld, terwijl hij met zijn rechterhand het zegenende gebaar maakt en met zijn linkerhand een boek rechtstaand op zijn knie laat... Lees verder →
De voorbije weken overheerste de overvloedige regenval de gesprekken. Willen we een kort gesprek aangaan, praten we gewoonlijk al snel over het weer. Tegelijk blijven wolken ons ook fascineren, en dat van kinds af aan. Kunstenaars gebruiken wolken vaak om hun kunnen te etaleren, met James Ensor op kop. We bundelden de mooiste wolken uit... Lees verder →
Toen de stad Rome gesticht werd, was er een groot gebrek aan vrouwen. Koning Romulus besloot daarom de dochters van de naburige Sabijnen te ontvoeren. Deze clair-obscurhoutsnede is gemaakt naar het beroemde, maniëristische beeld De roof van een Sabijnse maagd van Giambologna, dat vandaag nog steeds in de Loggia dei Lanzi in Firenze staat. De... Lees verder →
Een bijna abstract geometrische constructie met sterke licht-donkercontrasten en een beperkt palet van zwart, groen en bruin, toont een horizontale borstwering, verticale luiken en een reeks rechtopstaande doodskisten. Zelfs in het uitstalraam van een begrafenisondernemer zouden ze een vreemde indruk maken. In de middelste doodskist zit een vreemde knik. Ze lijkt op maat gemaakt voor... Lees verder →
De Gendarmes (1892) is een olieverfschilderij op paneel dat – hoewel klein van formaat – toch een dijk van een politiek statement neerzet. James Ensor reageerde met dit schilderij immers op een reële gebeurtenis in Oostende in de zomer van 1887. De vissersopstand was het resultaat van een aanslepend conflict met Britse vissers, waarbij de... Lees verder →
Al vanaf de zestiende eeuw had Italië een enorme aantrekkingskracht op kunstenaars. Wie zich als schilder of beeldhouwer wilde verdiepen in de kunst van de oudheid en de renaissance reisde naar het zuiden. Zo ook Rubens (1577-1640). Hij vertrok in de zomer van 1600 en zou in Italië blijven tot het najaar van 1608, heel... Lees verder →
Al sinds 1380 is het Sacrament van Mirakel, de helft van een vleesgeworden hostie, een van de belangrijkste relieken aanwezig in Leuven. Dit groepsportret is een van drie grote doeken die de herkomst en verering van het reliek verbeelden, vervaardigd in 1639-1640 voor het Augustijnenklooster vlak bij de Vismarkt. Na de afschaffing van het klooster... Lees verder →
Zowat 13 centimeter hoog en, in open toestand, een goede 12 centimeter breed: dat is de omvang van dit ivoren drieluikje, waarin Maria de hoofdrol speelt. Er worden in reliëf drie momenten uit haar leven voorgesteld. Zo’n triptiekje diende in een privécontext om het gebed van de eigenaar te verdiepen. Atelier van de Meester van... Lees verder →
Hans Memling (1430/1440 - 1494) werkte voor een gevarieerd publiek. Hij kreeg niet alleen opdrachten van religieuze instellingen, maar ook van rijke burgers. Brugge, waar hij werkte, was destijds een internationaal handelscentrum waar veel buitenlandse zakenlieden en handelaars verbleven. Als portrettist moet hij erg geliefd zijn geweest, getuige het grote aantal portretten dat van zijn... Lees verder →
De landschappen van Roelant Savery (1576 – 1639) beelden natuur, dieren en architectuur op minutieuze wijze uit. Zowel zijn tekeningen als schilderijen lijken uit de natuur gegrepen, alsof Savery precies afbeeldde wat hij zag. Deze landschappen verbergen echter vaak verschillende invloeden en een doordachte opbouw. Roelant Savery, Boheems rotslandschap, ca. 1603, tekening met pen in... Lees verder →
Een grote houten doos staat op balustervormige pootjes. Ze is twee stappen breed en vier stappen lang. Zelfs als je op je tippen staat en je arm zo ver mogelijk uitstrekt kom je niet tot aan de bovenste rand. De ribben van de doos zijn verstevigd met papieren repen met publiciteit voor een Hollands sigarenmerk.... Lees verder →
Roger Raveel wil anders kijken naar de dingen. Hij peilt naar de overgang tussen werkelijkheid en abstractie. Door zijn omgeving heel intens te observeren, ziet hij andere dimensies. Sommige elementen komen meer tevoorschijn, andere verdwijnen. Als het zonlicht bijvoorbeeld te fel op het gelaat van een persoon schijnt of verdoezeld wordt door de schaduw van... Lees verder →
Rubens’ atelier was in Antwerpen absoluut dominant. Artistiek en maatschappelijk was zijn impact in de Zuidelijke Nederlanden beduidend sterker dan die van zijn evenknie Rembrandt in Holland. Toch levert de 17de-eeuwse Antwerpse schilderkunst een verrassend gevarieerd beeld op, mede dankzij de aanwezigheid van vele ‘grote’ en ‘kleinere’ meesters die zich specialiseerden in verschillende genres. Een... Lees verder →
Vincent Geyskens (Lier, °1971) onderzoekt in zijn schilderijen, collages en tekeningen wat schilderkunst vandaag nog kan betekenen. Naast het schilderen zelf staat ook de vraag centraal hoe het schilderij of de collage zich verhoudt tot onze hedendaagse beeldcultuur. Geyskens schildert op doek, hout, karton en plastic, komt al scheurend en plakkend tot collages op papier,... Lees verder →
Op 26 april 1892 koopt Fritz Mayer van den Bergh dit staatsieportret op een veiling in Bergamo na een tip van een bevriende kunsthandelaar. Het werk intrigeert hem, Fritz is namelijk niet overtuigd van de identiteit van de geportretteerde en start een eigen onderzoek dat jaren in beslag neemt. Uiteindelijk identificeert hij de afgebeelde man... Lees verder →
Dit schilderij intrigeert. Een vrouw heeft een man aan de haak geslagen. Met een gebaar van haar hand stelt zij haar ‘verovering’ voor. In haar andere hand houdt ze een boeketje bloemen. Zijn ze gehuwd? Mogelijk. Lachwekkende, sinistere gezichten omcirkelen het paar. Een boerse vrouw draagt een pop op haar schouder. Of is het een... Lees verder →
Ook na de renaissance bleef de vergane glorie van de oudheid aantrekkingskracht uitoefenen op kunstenaars. In de 18de eeuw kwam het tot een hevig debat over wie aan de oorsprong ligt van de westerse beschaving: de Grieken of de Romeinen. De Italiaanse kunstenaar Giovanni Battista Piranesi (Mogliano 1720–Rome 1778) was overtuigd van de superioriteit van... Lees verder →
Een vrouw zit bij het raam. Haar hoofd rust in haar hand. Haar linkerelleboog steunt op de leuning van de stoel. Haar rechterhand rust op de rug van een boek dat omgekeerd op haar schoot ligt. Het vallen van de avond maakt het venster tot een donkere spiegel. In de spaarzaam verlichte kamer wordt het... Lees verder →
Marmer Het interieurzicht van de toenmalige jezuïetenkerk in Antwerpen, nu bekend als Sint-Carolus Borromeuskerk, is een bijzonder schilderij. Wat dit werk zo speciaal maakt, is dat Willem Schubert von Ehrenberg het op een paneel van massief carraramarmer schilderde. Alles wat in werkelijkheid in wit marmer was opgebouwd, liet hij gewoon onbeschilderd. En dat is heel... Lees verder →
Tegen een bonte achtergrond van planten en geneeskrachtige kruiden dragen twee engelen een vlammend medaillon met het Christusmonogram IHS. Dit ongewone antependium uit de collectie van M Leuven dateert uit de tweede helft van de zestiende eeuw en is afkomstig uit de kapel van het historische Sint-Pietersgasthuis in de stad. Antependium met Christusmonogram, tweede helft... Lees verder →
In de 17de eeuw brak het classicisme door, ook in het Gouden Holland. Kunstenaars en hun opdrachtgevers uit de elite putten gretig thema’s uit de antieke oudheid en pronkten graag met hun intellectuele bagage. Dit is een vroeg ‘schoorsteenstuk’ van de schilder en theoreticus Gerard de Lairesse (1641-1711). Gerard de Lairesse, Venus schenkt wapens aan... Lees verder →
Dat Henry Van de Velde een man van vele talenten was, is onbetwist. Toch was zijn wasvrouw uit de KMSKA-collectie niet meteen een opvallend schilderij. Of toch niet vóór restauratie. Een dikke vernissaus verborg de echte kwaliteit van het werk. Dankzij een gulle gift kon het KMSKA het werk restaureren. Vanonder de vernis verscheen een... Lees verder →
De heilige Joris was van de meest vereerde heiligen in de middeleeuwen. Als patroonheilige van de schutters werden vele schuttersgilden naar hem vernoemd. Zo ook de voormalige eigenaar van dit schilderij, het Brugse Sint-Jorisgilde, tot het schilderij in 1863 overgebracht werd naar het museum van de Brugse Academie. Of het gilde ook de opdrachtgever was,... Lees verder →
In een eenvoudige ruimte poseert een gegoed gezin met vier kinderen. De vader staat met de jongens aan de (voor hem) rechterzijde, de moeder met de meisjes links. Een tafel met rood tafelkleed staat evenwijdig aan de beeldrand. De Spaanse stoelen waarop de ouders zitten zijn naar mekaar gekeerd. De kinderen staan recht. De oudste... Lees verder →
In een herberg zit een uitbundige boer die een beker wijn heft en een open kan in de aanslag houdt. Al zingend houdt hij zijn glas rode wijn met zijn rechterhand in de lucht. Hij zit eenzaam aan een tafeltje in een boerencabaret. Op de tafel ligt een aangesneden brood. Op de achtergrond zijn enkele... Lees verder →
M Leuven beheert een rijke en diverse collectie van meer dan 53.000 objecten. Ongeveer 25.000 daarvan zijn prenten en tekeningen op papier: een ware schat aan beelden en verhalen, van de late middeleeuwen tot vandaag. Een brede waaier aan onderwerpen, technieken en stijlen komen aan bod. De deelcollectie bevat onder meer Rubensgrafiek, werk van Houbraken... Lees verder →
door Anders Noren.
