De voorbije weken overheerste de overvloedige regenval de gesprekken. Willen we een kort gesprek aangaan, praten we gewoonlijk al snel over het weer. Tegelijk blijven wolken ons ook fascineren, en dat van kinds af aan. Kunstenaars gebruiken wolken vaak om hun kunnen te etaleren, met James Ensor op kop. We bundelden de mooiste wolken uit de collectie van het KMSKA tot een wolkenatlas.
Even vooraf: wolken worden internationaal getypeerd volgens lagen. Je hebt laaghangende, hoge wolken en een laag tussenin. Om het ons makkelijk te maken, blijven wolken niet altijd netjes in één laag hangen en kunnen ze zich verspreiden over verschillende lagen. Dan is het een beetje kijken in welke laag de meeste/grootste wolken hangen. Elk type wolk kent bovendien ook enkele ondertypes al naar gelang hoe dicht opeengepakt de wolken zijn, of ze een kasteel vormen of eerder vlokken. Maar dat zou ons te ver leiden.
Laaghangende wolken
Cumulus- of stapelwolken
De meest bekende wolken met het uitzicht van bollen katoen. Schilder Theodoor Verstraete wist dat de bovenzijde van de wolk vaak helder wit is, en de onderkant eerder donker. Opstijgende warme lucht boetseert de waterdruppels in scherp afgelijnde vormen.
Nimbostratus
Omgeven door een grijs wolkendek en de regen houdt maar niet op? Dan is de nimbostratus in het land. ‘Stratus’ is een egale muur van wolken dicht bij de grond. De combinatie met ‘nimbus’ voor ‘regenwolk’ zegt genoeg. Een van de veulens probeert er tevergeefs voor te schuilen op dit schilderij van Alfred Verwee.
Stratus
Alexander Marcette schilderde deze stratus die stilaan aan het oplossen is. De bewolking is zo dun dat de zon door de wolken heen komt. Een late zon kleurt de vormloze wolken een beetje geel. De kans op neerslag is nog maar heel klein.
Tussen laag en hoog
Stratocumulus
Wolkenspel noemde Gustave De Smet dit schitterend voorbeeld van stratocumulus. De grote ballen tonen zich soms in los verband, dan weer zijn ze een massief geheel. Deze wolken zijn de meest voorkomende in West-Europa. Misschien brengen ze nog regen?
Altocumulus
Badend in het warme licht van de ondergaande zon domineert deze altocumulus het duinenlandschap. Ze komt voor in de middenregio en is te herkennen aan het grote formaat van de aparte wolken. Adrien-Louis Demont biedt ons dezelfde beleving als wat de minimensjes op het schilderij moeten ervaren: overweldiging. Zie je ook het vuurtje?
Hoge wolken
Cirrus én stratocumulus
Ondertussen kan je ‘de witte wolk’ uit de titel herkennen als een stratocumulus. James Ensor borstelde bovenop het dikke wolkenpak draderige wolken. Door de hoogte bestaan cirrus, windveren, of nog sluierwolken, enkel uit ijskristallen. Ze spurten voorbij tegen snelheden tot 100 km/uur.
Cumulonimbus
Woest tuimelt een angstaanjagende rolwolk over Oostende. Veel goeds voorspelt ze niet, ze is de voorbode van onweer. Met de wind en regen mee, zo penseelt Ensor hier de overgang van rolwolk naar cumulonimbus, de echte donderwolk.
Voor de liefhebbers
Regenboog
Gelukkig heb je na regen vaak… een regenboog. Er hangt nog een stratus in de lucht bij Guillaume Vogels, maar er is beter weer op komst.
Volg updates over het KMSKA via de website, Facebook, Instagram, LinkedIn en Twitter.
Geef een reactie